Perut je neugodna pojava koja pogađa gotovo 40 posto odrasle populacije. Iako je to medicinski problem, zdravlje čoveka nije ozbiljnije ugroženo, ali ga prate subjektivne smetnje i nelagoda. Zbog toga ljudi nerado nose tamnu odeću jer se na njoj ističe njihov problem, gube samopouzdanje i osećaju se nesigurno. Kako bi prevencija i ličenje bili što delotvorniji, treba pre svega razumeti šta je perut i zašto nastaje.
Sve počinje na koži, organu velike površine koji se stalno obnavlja – stare ćelije odumiru i ljušte se, a zamenjuju ih nove, postepeno i neprimetno. U slučaju peruti proces odumiranja ćelija toliko se ubrzava da odumrli ostaci kože počinju formirati ljuskice. Simptomi su nam svima poznati: Ljuskanje – najneugodnija je pojava ljuskica. To je znak da ćelije kože glave odumiru ubrzanim tempom, stvarajući nakupine različitih oblika i veličina. Mogu se naći na temenu, kosi, ramenima, a posebno su vidljive na tamnoj odeći.
Svrab – perut je često praćena svrbom, što je posledica lakše upale uzrokovane gljivom Pityrosporum ovale.
Crvenilo – se ređe pojavljuje, obično u težim slučajevima peruti, tj. seboreje vlasišta. Crvenilo je vidljiv znak upale, najčešće kože glave, a može se javiti i na obrvama, obrazima, iza ušiju ili na grudima.
čest uzročnik peruti je gljiva Pityrosporum ovale, koja je uobičajen stanovnik vlasišta i drugih delova kože, i koja u normalnim okolnostima ne izaziva štetne posledice. Pstaknuta određenim klimatskim ili hormonskim promenama, pa i stresom, počinje da se brže razmnožava i nakuplja na koži glave kao području najveće koncentracije žlijezda lojnica. Pojačano lučenje loja doprinosi umnožavanju gljive P. ovale, čiji produkti dovode do iritacije kože i pojačanog odumiranja ćelija, a kao rezultat se javlja perut.
Perut je obično ograničena na kožu glave, a tipični simptomi su pojava belih ili sivih ljuskica i svrab . Iako je ozbiljnija perut ili seboroični dermatitis (seboreja) najčešće lokalizirana na koži glave, moguća je i oko obrva, na obrazima, iza ušiju ili na grudima, a prepoznaje se po masnim žutim ljuskicama i vlažnim crvenim područjima na koži glave.
Perut je medicinski problem koji treba liečiti – pre svega medicinskim šamponom protiv peruti, a u težim slučajevima svakako treba potražiti savet dermatologa.
Kad se jednom pojavi, perut se obično vraća i nakon lečenja. Razlog je već spomenuta gljiva Pityrosporum ovale, koju je kao prirodnog stanovnika kože gotovo nemoguće potpuno iskoreniti. Zato treba pokušati uticati na uslove koji doprinose njenom pojačanom razmnožavanju i pojavi simptoma, a ako to ne pomaže, treba odabrati kvalitetan preparat protiv peruti i redovno ga koristiti. Terapija peruti je lokalna u obliku šampona kojima se pere kosa i/ili tonici koji se nanose na kožu glave. Ti proizvodi sadrže keratoregulatore, antimikotike koji deluju na uzročnika, gljivu Pityrosporum ovale, i protiv upalne lekove koji smiruju crvenilo i svrab.
