Lopatica ili „Scapula“ kako se na latinskom naziva (u množini „Scapulae“), predstavlja vrstu veoma važne i pritom parne kosti koja je smeštena u ljudskom organizmu.
S obzirom da je lopatica parna kost, to znači da svaki čovek u svom telu ima dve lopatice, odnosno levu i desnu lopaticu koje su smeštene sa leve i sa desne gornje strane leđa, preciznije na posterolateralnom području torakalnog koša.
Upravo zbog položaja koji zauzima unutar ljudskog tela, lopatica pripada kostima ramenog pojasa.
U sadržaju stručnih medicinskih tekstova, a samim tim i među stručnjacima iz oblasti medicine, za lopaticu se često vezuju brojni drugi nazivi, kao što je naziv „Omo“ ili kao što je naziv „krilna kost“. Zato, ukoliko započnete potragu za informacijama koje se na bilo koji način odnose na lopaticu i ukoliko pritom naiđete na gore navedene termine, treba da znate da oni imaju identično značenje kao i termin „lopatica“.
Jedan od osnovnih „zadataka“ lopatice, jeste da obezbeđuje vezu između nadlaktice, odnosno kosti nadlaktice koja se na latinskom naziva „humerus“ i ključne kosti koja se na latinskom naziva „Claviculae“.
Pored toga, „zadatak“ lopatica jeste i to da stvaraju vezu između gornjih područja ruku i mišića koji su pozicionirani u gornjem području leđa.
Zahvaljujući vezi između gornjih područja ruku i mišića koji su pozicionirani u gornjem području leđa, omogućeni su brojni pokreti kao što je podizanje ruku, kao što je podizanje ramena, kao što je pomeranje vrata.
Kao i sve druge kosti koje se nalaze u unutrašnjosti ljudskog organizma, lopatica, odnosno lopatice, takođe su podložne pojavi određenih oblika zdravstvenih komplikacija.
Zdravstvena komplikacija koja najčešće zahvata lopaticu, može se definisati kao prisustvo bola čija pojava može biti uzrokovana delovanjem veoma brojnih, međusobno različitih faktora.
Srazmerno činjenici da lopatica predstavlja najveću, to jest najširu i najdužu kost koja je smeštena u predelu leđa i s obzirom na činjenicu da je lopatica povezana sa kosti nadlaktice, sa ključnom kosti, kao i sa mišićima koji su pozicionirani u gornjem području leđa, onda kada dođe do pojave bola u lopatici, taj bol se najčešće prenosi na šire područje leđa i pacijent ima utisak da ga bole čitava leđa.
Neretko, dešava se i to da se bol koji je prisutan u lopatici prenese i na područje vrata, kao i na područje leve ili desne ruke, u zavisnosti od toga da li je bol izražen u levoj ili u desnoj lopatici.
Ukoliko ste skloni tome da često osećate bol u lopatici ili ukoliko čak i trenutno imate problem sa prisustvom bola u lopatici, onda će vam sadržaj ovog teksta sigurno biti od koristi, jer ćete čitajući ga dobiti priliku da saznate sve što je potrebno da znate o simptomima bola u lopatici, o uzrocima pojave bola u lopatici, kao i načinima na koje je moguće pristupiti lečenju bola u lopatici.
Bol u lopatici – simptomi
Kada su u pitanju simptomi bola u lopatici, prvo i osnovno što je potrebno napomenuti, jeste da se oni međusobno mogu značajno razlikovati u zavisnosti od konkretnog uzroka koji je doveo do njihove pojave.
Naime, u zavisnosti od konkretnog uzroka koji je doveo do pojave bola u lopatici, bol u lopatici može biti izražen i definisan kao izuzetno blag ili pak kao izuzetno intenzivan, kao povremeno ili pak kao konstantno izražen, kao izražen u užoj regiji lopatice ili kao sklon širenju na okolna područja tkiva.
U pojedinim i ne tako retkim slučajevima, bol koji je izražen u predelu lopatice, sklon je širenju na područje vrata, na područje ruke, kao i na područje mišića koji pokrivaju i koji okružuju lopaticu.
Opet u zavisnosti od konkretnog uzroka koji je doveo do pojave bola u lopatici, bol u lopatici može trajati kratkotrajno i može spontano nestati bez uključivanja bilo koje vrste tretmana lečenja, ali isto tako može trajati i dugo, tačnije sve dok se kroz određene odgovarajuće metode i tretmane lečenja ne sanira.
Jedan od simptoma koji takođe može biti uključen u pojavu bola u lopatici, jeste prisustvo uklještenosti jednog ili više nerava u predelu leđnog ili vratnog dela kičme.
Ukoliko se manifestuje ovaj simptom, stanje kakvo je prisustvo bola u lopatici postaje dodatno otežano i intenzivirano.
Kao simptom bola u lopatici, veoma često se javlja i ograničenost pokreta vrata, zatim ograničenost pokreta ruke, kao i ograničenost pokreta ramena.
Usled pojave ograničenosti prethodno navedenih pokreta, pacijent se suočava sa problemom ukočenosti, koji utiče na kompletno smanjenje kvaliteta njegove fizičke aktivnosti.
Kada je neophodno potražiti hitnu lekarsku pomoć?
Ponekad, bol u lopatici može predstavljati jedan od simptoma izuzetno ozbiljnih zdravstvenih komplikacija koje mogu dovesti čak i do fatalnog, to jest smrtnog ishoda ukoliko se ne reaguje i ukoliko se na njih ne deluje pravovremeno. Konkretnije, reč je o ozbiljnim zdravstvenim komplikacijama kao što su srčani ili moždani udar, to jest infarkt miokarda ili šlog.
Činjenicu da bol u lopatici predstavlja jedan od simptoma koji ukazuju na mogućnost nastupanja tako ozbiljnih zdravstvenih komplikacija možete prepoznati po ostalim simptomima koji se pri takvim okolnostima takođe manifestuju.
Naime, hitnu lekarsku pomoć, potrebno je da potražite ukoliko uporedo sa pojavom bola u lopatici primetite i sledeće simptome:
- Prisustvo bola u grudima,
- Pojava skraćenog daha,
- Pojava ubrzanog ili nepravilnog srčanog ritma,
- Pojava osećaja trnjenja u području leve ruke,
- Pojava osećaja trnjenja u području vrata (misli se na prednju stranu vrata),
- Pojava iznenadnog znojenja,
- Pojava naglog nastupanja govornih smetnji (pacijent ne može razgovetno i jasno da izgovara rečenice),
- Pojava poremećaja funkcije vida,
- Pojava vrtoglavice,
- Pojava poremećaja ravnoteže,
- Pojava gubitka svesti,
- Pojava oštrog i prodornog bola u glavi,
- Pojava jasno uočljivog otoka i crvenila u predelu nogu (konkretno u predelu listova i u predelu stopala).
Bol u lopatici – uzroci
Kao što smo to već i napomenuli nabrajajući i opisujući simptome bola u lopatici, uzroci koji dovode, tačnije koji mogu dovesti do pojave bola u lopatici su izuzetno brojni i međusobno veoma različiti.
Neki od tih uzroka, mogu se definisati i posmatrati kao potpuno benigni i bezopasni uzroci koji podrazumevaju prolazno izražena stanja, dok se drugi uzroci ove iste vrste zdravstvene komplikacije mogu definisati i posmatrati kao ozbiljni oblici zdravstvenih promena, na koje je kao takve neophodno delovati kroz odgovarajuće i prilagođene tretmane lečenja.
Evo koji su to konkretni uzroci koji mogu dovesti do pojave bola u lopatici:
- Dugotrajno zadržavanje tela u nepravilnom položaju (do toga može doći usled dugotrajnog rada na računaru, usled nepravilnog zauzimanja položaja prilikom spavanja i slično),
- Stvaranje nepravilno raspoređenog ili preteranog opterećenja na površini leđa (do toga može doći prilikom nepravilnog ili neprilagođenog podizanja tereta na primer, bilo da se radi o podizanju tereta u toku obavljanja određenog fizičkog posla ili u toku izvođenja određenih vežbi koje imaju zadatak da oblikuju i da ojačaju mišiće),
- Izraženost istegnuća određenog mišića ili određene grupe mišića koji pokrivaju lopaticu ili koji okružuju lopaticu,
- Izraženost refluks kiseline,
- Izraženost određenih oblika infekcije herpes zoster virusom,
- Izraženost diskus hernije ili nekog drugog oblika degenerativne bolesti kičme, tačnije diskusa koji se nalaze u sastavu kičme,
- Izraženost fibromijalgije,
- Izraženost sindroma miofascijalnog bola,
- Izraženost stenoze kičme, odnosno izraženost suženja kičmene moždine,
- Izraženost kompresije živaca koji se nalaze u regiji leđa u kojoj su smeštene i lopatice,
- Izraženost skolioze (ovaj uzrok može da dovede i najčešće dovodi do pojave bola u lopatici, ukoliko je izraženost skolioze vezana za vratni deo kičme ili za deo kičme koji se nalazi iznad visine rebara),
- Izraženost osteoartritisa,
- Izraženost određenih formi tumora, kao što je limfom, kao što je tumor plućnog tkiva, kao što je ezofagealni tumor (ezofagealni karcinom), kao što je maligni tumor jetre (karcinom jetre) ili kao što je mezotelijom. Pored navedenih vrsta tumora, do pojave bola u lopatici takođe mogu dovesti i različite druge vrste tumora i to konkretno malignih tumora, odnosno karcinoma koji su skloni metastaziranju na kostima.
- Izraženost kamena u žučnoj kesi (činjenicu da je upravo izraženost kamena u žučnoj kesi uzrok pojave bola u lopatici, možete prepoznati po tome što je u tim okolnostima stanje praćeno učestalo izraženom mučninom, kao i osećajem bola koji se javlja u gornjem desnom uglu abdomena, to jest ispod desne strane rebara).
Bol u lopatici – lečenje
Da bi bilo uopšte moguće govoriti o lečenju bola u lopatici i da bi bilo moguće odrediti adekvatan metod lečenja bola u lopatici, neophodno je najpre ustanoviti, to jest dijagnostikovati tačan uzrok pojave bola u lopatici.
Tek po prepoznavanju takvog uzroka, moguće je i govoriti o lečenju bola u lopatici i odrediti adekvatan metod lečenja bola u lopatici.
Ukoliko je uzrok bola u lopatici vezan za zadržavanje tela u nepravilnom položaju ili za nepravilno podizanje tereta, onda se lečenje bola u lopatici može sprovoditi i sprovesti kroz odmaranje i to u položaju u kojem se osećaj bola prekida, kao i kroz izbegavanje podizanja tereta.
Isti tretman lečenja bola u lopatici, može se primeniti i ukoliko je uzrok bola u lopatici vezan na primer za izraženost diskus hernije ili za izraženost nekog drugog oblika zdravstvenog problema sa kičmom.
Međutim, pri takvim okolnostima, u postupak lečenja bola u lopatici, potrebno je uključiti i primenu odgovarajućih medikamenata, koji mogu biti u formi masti i gelova ili u formi tableta i kapsula.
Takvi medikamenti, bez obzira na formu u kojoj ste ih odabrali, treba da ispoljavaju antiinflamatorno, odnosno protivupalno delovanje i analgetsko, odnosno delovanje protiv bolova.
Onda kada je pojava bola u lopatici uzrokovana nekom komplikovanijom i ozbiljnijom vrstom zdravstvenog problema, tada je postupak lečenja nemoguće odrediti i sprovoditi bez prethodnog dobijanja stručnog mišljenja i saveta, odnosno bez prethodnog dobijanja mišljenja i saveta lekara i to lekara koji je detaljno upućen u zdravstveno stanje pacijenta koji mu se obratio sa željom da potraži pomoć.
Mera uspešnosti, kao i trajanje lečenja bola u lopatici, takođe je individualna i zavisi od konkretnog uzroka koji je doveo do pojave bola u lopatici.
