Groznica zapadnog Nila je akutno, infektivno oboljenje koje prenose tigrasti komarci.
Istorijat bolesti
Za bolest se zna od 1937. godine kada je zabeležena u Africi. Verovatno je postojala i ranije. Sa klimatskim promenama i otopljavanjem tigrasti komarac koji živi u tropskim i suptropskim područjima počeo je da se širi ka umerenom pojasu Azije i Evrope. Sa komarcima se širila Groznica Zapadnog Nila. U Srbiji su prvi slučajevi bolesti zabeleženi 2010. godine.
Prenošenje bolesti
Virus groznice Zapadnog Nila prenose tigrasti komarci. Opasan je samo ujed zaraženog komarca. Pretpostavlja se da nije dovoljan ujed jednog komarca već više njih što se obično dešava pri boravku u prirodi pored reke ili bare. Bolest ne može da se prenese sa čoveka na čoveka. Može putem transfuzije krvi, ako je davalac bio bolestan u vreme davanja krvi.
l
Značaj tigrastih komaraca
Tigrasti komarci su jako prilagodljivi na nove uslove života. Agresivni su i istiskuju obične komarce na teritoriji gde se pojave. Mogu da prenose viruse izazivače različitih bolesti kao što su groznica Zapadnog Nila, žuta groznica, denga. Za razliku od običnih komaraca koji su najaktivniji noću, tigrasti komarci ujedaju i danju i noću.
Simptomi
Bolest se javlja tri do 14 dana od ulaska virusa u organizam. Kao što kazuje ime bolesti groznica Zapadnog Nila se karakteriše groznicom, visokom temperaturom, jezom, malaksalošću, glavoboljom, bolovima u mišićima i zglobovima. Nekada se javlja ospa, dok neki bolesnici imaju muku i/ili povraćanje. Temperatura je obično 38 stepeni, nekada viša. Ovakva klinička slika se sreće kod manjeg broja bolesnika.
Kod većine (80% bolesnika) bolest protiče lagano, obično nedijagnostikovano. Bolesnici se osećaju kao da imaju lagani nazeb. Mogu da ih bole leđa ili neki drugi zglobovi, malo mišići, da osećaju lagani umor i glavobolju. Temperatura je malo povišena ili normalna. Većina se ne javlja lekaru, za nekoliko dana im bude bolje.
Najmanji broj bolesnika od prilike jedan od 150 koji su se javili lekaru i kod kojih se sumnjalo na groznicu Zapadnog Nila razvijaju tešku kliničku sliku sa visokom temperaturom i komplikacijama na centralnom nervnom sistemu.
Komplikacije
Kod malog broja obolelih, uglavnom kod starijih osoba, hroničnih, pre svega kardiovaskularnih bolesnika i osoba sa oslabljenim imunitetom može da se razvije zapaljenje mozga (encefalitis) ili moždanica (meningitis). Bolest protiče kao bilo koji virusni encefalitis ili meningitis. Dijagnoza se postavlja serološkim testovima seruma i likvora (moždano-moždinska tečnost).
Terapija
Ne postoji lek protiv groznice Zapadnog Nila. Primenjuje se simptomatska terapija: lekovi za sniženje temperature, protiv bolova, veći unos tečnosti. Kao i za druge virusne bolesti važno je da se odleži, da se čovek ne izlaže fizičkom naporu. Oporavak od bolesti traje nekoliko nedelja do nekoliko meseci u zavisnosti od težine kliničke slike.
Preventiva
Opšta zaštita od bolesti sprovodi se isušivanjem bara i uništavanjem komaraca. Efikasnijo suzbijanje ovih insekata se ostvaruje uništavanjem larvi. Manje je efikasno uništavanjem odraslih komaraca, jer se oni u međuvremenu razmožavaju. Lična zaštita se sprovodi korišćenjem repelenata na otkrivenim delovima tela pri koji sprečavaju ujed komaraca.
