Paprika je visoko cenjeno povrće, bogato lekovitim sastojcima i zbog toga preporučljiva u ishrani. Najbolja i najzdravija za jelo je sveža, ne obrađena paprika, a lekovitim se smatra njen mesnati, deo. Lekovitost paprike u narodnoj medicini iako je novijeg datuma, nikad nije bila pod znakom pitanja. Koristila se kao antidepresiv, antireumatik, afrodizijak, antiseptik, aromatik, diuretik.
Zbog velikih količina vitamina C preporučuje se kao dodatak ishrani za jačanje imunološkog sistema.
Paprika potiče iz Južne Amerike. Španci su je doneli u Evropu u 15. veku, odakle se proširila sve do Turske, a danas se najviše gaji u Mađarskoj.
Paprika je jednogodišnja biljka, a u tropskim krajevima višegodišnja. Botanički pripada porodici Solonaceae, polikarpnim biljkama koje tokom ciklusa cvetaju više puta.
Plodove paprike razlikujemo prema obliku ( stožasti, prizmatični, okrugli te okruglospljošteni ) i prema boji (tamnozeleni, žutozeleni, blijedožuti, gotovo bijeli, žuti,
naranđasti, svđjetlocrveni i tamnocrveni).
Hemijski sastav paprike obuhvata sadržaj svih sastojaka ovog povrća, kao i njihovih proizvoda, ukjučujući i vodu. Prosečni sastav vode u paprici je dosta visok, približno 89 %. Od ugljenih hidrata najviše sadrži šećera iz grupe monosaharida i disaharida. Od monosaharida 90-98 % otpada na glukozu, a ostatak na fruktozu i saharozu. Količina eteričnih ulja u semenu paprike zavisi od količine prisutnog alkaloida kapsaicina. Kapsaicin je specifična materija i sastavni deo eteričnih ulja roda Capsicum, a daje ljutinu plodovima paprike. Prema količini kapsaicina, koja je obrnuto proporcionalna veličini ploda, sprovedena je klasifikacija na slatke i ljute sorte paprike.
Kapsaicin ima lekovito delovanje jer djeluje antiseptički, a u digestivnom traktu sprečava razvoj
bakterija truljenja i poboljšava varenje hrane draženjem sluzokože creva. Povećava i nivo histamina u krvi, koji čini glavni odbrambeni sistem ljudskog organizma na reumatska
oboljenja.
Poznato je da hanabera, papričica visokog sadržaja kapsaicina, izaziva opekotine kod osetljivih ljudi, iritaciju kože i sluzokože, a kuvari koji je koriste u pripremanju hrane pažljivo je drže među prstima jer ako dođe do očiju može izazvati privremeno slepilo.
U medicini se koristi kao prirodno stimulativno sredstvo, ali kod ljudi potpuno zdravog digestivnog trakta.
Od vitamina paprika sadrži najviše vitamina C. Dokazano je da u paprici ima čak 4 – 5 puta više vitamina C nego u limunu i narandzi. Količina vitamina C iznosi oko 100 – 250 mg / 100 g
svežeg ploda, a zavisi od starosti paprike.
Za papriku su značajne i količine vitamina B . Posebno se ističu B1 ( 60 mg / 100 g ) i B2 ( 30 mg / 100 g sveže paprike). Paprika sadrži još i vitamin E, kojem se pripisuju antikarcenogena svojstva, zatim pantotensku kiselinu, a u formi provitamina sadrži i vitamin A koji je prisutan kao b- karoten i kriptoksantin. Od minerala paprika je najbogatija kalijem, fosforom i gvožđem.
Zbog velikih količina vitamina C preporučuje se kao dodatak ishrani za jačanje imunološkog sistema.
Njezin utiecaj na površinsku kapilarnu cirkulaciju možemo pripisati sastojku citrinu, koji utiče na elastičnost i propustljivost kapilara što se koristi za lečenje arterioskleroze. Kao aromatik
koristi se za pripremanje jela u našoj kuhinji, a takođe i za razna pića.Paprika je sredstvo koje pospešuje apetit, a pri tome potstiče rad želutca jer pojačava lučenje želudačanog soka i potstče peristaltiku. Sadrži dosta kalijuma kojem se pripisuje diuretsko i antikarcinogeno djelovanje.
Vjerovanje u afrodizijsko svojstvo temelje se na uticaju paprike na pojačannje cirkulaciji. Od ljute
paprike u narodnoj medicini postoji niz pripravaka za lečenje reumatskih bolova.Sokom od paprike leče se razni upalni procesi kao što su upala grla ili počeci infektivnih oboljenja. Takođe sokom paprike može se sprečiti opadanje kose trljajući vlasište kose. Prašak od ljute crvene paprike koristi se za lečenje probavnih smetnji i hemeroida.
